GIẬT CƠ (MYOCLONUS)
- Giật cơ là gì?
Giật cơ (Myoclonus) là những cử động co giật cơ đột ngột, ngắn, giống như “giật điện”, xảy ra không theo ý muốn. Đây là một rối loạn vận động, có thể xuất hiện đơn độc hoặc đi kèm các bệnh lý thần kinh khác.
Hiện tượng giật cơ có thể sinh lý (bình thường) hoặc bệnh lý, cần phân biệt rõ để xử trí đúng cách.
- Các loại giật cơ
Loại
|
Mô tả
|
Giật cơ sinh lý
|
Gặp ở người khỏe mạnh, ví dụ: giật cơ lúc sắp ngủ, nấc cụt
|
Giật cơ bệnh lý
|
Gặp trong các bệnh thần kinh – cần điều trị
|
- Đặc điểm lâm sàng
- Co giật nhanh, ngắn, thường ở mặt, vai, tay chân
- Có thể đơn độc hoặc lặp đi lặp lại
- Có thể xảy ra:
- Tự phát
- Do kích thích (âm thanh, ánh sáng, chạm vào)
- Khi cử động có chủ ý (hành động làm khởi phát giật cơ)
- Một số người giật cả người khi ngủ hoặc đang nghỉ ngơi
- Nếu giật cơ kèm mất ý thức, cần phân biệt với động kinh
- Nguyên nhân thường gặp
Nguyên nhân lành tính (giật cơ sinh lý):
- Khi sắp ngủ
- Sau vận động gắng sức
- Khi mệt mỏi, stress
Nguyên nhân bệnh lý:
- Động kinh giật cơ (myoclonic epilepsy)
- Rối loạn chuyển hóa – nhiễm độc thần kinh
- Bệnh thoái hóa thần kinh: Alzheimer, Parkinson, bệnh Creutzfeldt-Jakob…
- Sau thiếu oxy não, sau chấn thương sọ não
- Tác dụng phụ thuốc (opioid, thuốc chống trầm cảm, chống loạn thần…)
- Chẩn đoán
- Khám thần kinh chuyên sâu về rối loạn vận động
- Điện não đồ (EEG): xác định giật cơ liên quan động kinh
- Xét nghiệm máu: tầm soát rối loạn chuyển hóa
- Chụp MRI sọ não nếu nghi có tổn thương thực thể
- Đôi khi cần đo điện cơ (EMG) để phân tích đặc điểm co cơ
- Điều trị
✅ Tùy nguyên nhân, có thể bao gồm:
- Thuốc điều trị giật cơ: Clonazepam, Levetiracetam, Valproate…
- Thuốc chống động kinh nếu là động kinh giật cơ
- Điều trị nguyên nhân nền nếu có (ví dụ: suy giáp, nhiễm trùng thần kinh…)
- Phục hồi chức năng nếu giật cơ ảnh hưởng đến vận động
- Tư vấn tâm lý – hỗ trợ nếu giật cơ làm ảnh hưởng tâm lý, chất lượng sống